Son 10 yıldır Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nde çalışmaktadır ( NASA) çalışan astrofizikçi Umut Yıldız, Türkiye Geri dönüp eğitimine orada devam etmeye karar verdi. boşlukta TürkiyeYıldız, yaşanan gelişmelerden heyecan duyduğunu belirterek, “Burada bugüne kadar yapılanlardan çok daha büyük planlar var. Ben bu gelişmelere kayıtsız kalmak istemedim.”
NASA’DAN AYRILIP TÜRKİYE’YE GELİYOR
Yıldız, astrofizikçi olarak ve derin uzay iletişimi alanında çalıştığı NASA’dan ayrıldı. Türkiye yılında Plan-S şirketinde çalışmaya başlar. İki buçuk yıl önce şirketin kuruluş aşamasında, TürkiyeSonraki aylarda davet edilen ve sürekli gelişmelerin içinde olan astrofizikçi, “Bu süreçte sisteme uyum sağlamaya başladım. Bu iki buçuk yılda uzaya beş uydu gönderdik. Normal şartlarda” dedi. Bu şartlar altında bütçe, mühendislerin ayarlanması, bürokratik işler gibi sebeplerden dolayı bu hiç de kolay değil.Dünyada “Çok benzersiz” diyor.
“GÜÇLÜ İŞ YAPABİLECEĞİMİZİ GÖRÜYORUZ”
Yıldız, bunu yapan kişilerin doğrudan uzayla ilgili olmadığını ancak TürkiyeTürkiye’nin en iyi elektronik, bilgisayar ve haberleşme mühendislerinin bir araya gelerek bunları başardığını belirtiyor: ” Türkiye“Bu potansiyel doğru kanalize edildiğinde çok güçlü iş yapabileceğimizi gördük.”
TÜRKİYE’NİN UZAY YOLCULUĞU
Yıldız, bir süredir uzay konusunda çalışmalar yapan TÜBİTAK Uzay, TAI ve ASELSAN gibi kurumlara dikkat çekerek, buna sivil uzay şirketlerinin de katılması gerektiğini belirtiyor.
Türkiye İlk Türk astronotu Alper Gezeravcı’nın uzaya gönderilmesi, Ay programı, navigasyon uyduları gibi farklı projelerin yer aldığı ulusal bir uzay programı var. Yıldız, bu projelerin hayata geçmesi için gerekli iradenin ve bütçenin sağlanması gerektiğini söylüyor: “Bundan sonra daha da ileri projelerin ortaya çıkması gerektiğini düşünüyorum. Ay projesi var evet. Ama mesela Mars’a gidecek bir proje. zaten lisans alınması gerekiyor. Bugün bir ortaokul hayal edin.” “Öğrencisi 10-15 yıl sonra Mars’a gidecek bir araç fikrini duyunca ‘Ben bu aracı yapmak istiyorum’ ya da ‘Onun bilgilerini kullanmak istiyorum’ diyor.”
UZAY HEDEFİNDE Türkiye NEREDE?
Yıldız, uzay alanında çok gelişmiş ve bütçesi biraz daha düşük olan ülkelerden sonra grafiğin bir anda düştüğünü, burada da “hiçbir şey yapmayan ya da çok az yapanların” bulunduğunu belirtiyor. Ona göre Türkiye ortada; Ne çok gelişmiş ne de çok düşük.
“Özellikle ülkenin bir programı olduğuna göre, bu program dahilinde bir şeyler yapabiliriz, burada bir gelecek görebiliyorum” diyen Yıldız, şöyle devam etti: Şu ana kadar TÜRKSAT uydularının tamamını yurt dışında Türkiye’de yaptırdık, mühendislerimiz gitti. Türkiye’deki inşaatlarını desteklemek için yurt dışından destek alıyorlar. Şu anda örneğin TÜRKSAT 6A Türkiye’de yapılıyor. Ayrıca şu anda çalıştığım uzay şirketinin uydularının yüzde 95’i Ankara Bilkent CYBERPARK’taki merkezde üretiliyor. Bu şirket tek başına önümüzdeki yıllarda uzaya birkaç yüz uydu gönderecek. “Bütün bunların Türkiye’de yapılıyor olması büyük bir şans ve bunu yapabilecek insanlarımız var.”
“BU BÜYÜK RİSK ALAN İŞ ADAMLARI VAR”
Yıldız, uzay teknolojileri alanının her zaman devletlerle başladığını ancak daha sonra özel uzay şirketlerinin kurulup devletlerin geri çekilmeye başladığını belirtiyor: Mesela Amerika artık roketlerin, özellikle de roketlerin taşınması görevini özel şirketlere verdi. Özel şirketlerle bürokratik engeller veya gecikmeler azalır. “Elon Musk, SpaceX’i kurduktan sonra sürekli bir yerden imza bekleseydi şu anki konumuna ulaşması çok daha uzun yıllar alırdı.”
Bu nedenle özel şirketlerin desteklenmesi gerektiğini belirten Yıldız’a göre, Türkiye’de uzay şirketlerinin de desteklenmesi gerekiyor çünkü bu projeler büyük riskler gerektiriyor. Ancak Plan-S gibi bu riski alan şirketlerin de olduğunu ekliyor. Yıldız ayrıca Türkiye’nin farklı bölgelerinde bilim merkezleri kurmak için Türkiye’deki INFINIA şirketiyle birlikte çalışacak. Başarılı astrofizikçi, “Diğer hedeflerimden biri de Türkiye’de bilim merkezleri kurmak, yaptırmak ve yapımına katkıda bulunmak” diyor.
